Ontmoet de kunstenaar | Anne Feddema
Voor het eerst in een lange tijd wordt de kunst van de Friese kunstenaar en dichter Anne Feddema weer getoond in een museum. Op de bovenverdieping van de witte Villa, het voormalige woonhuis van Piet Mondriaan, zijn twee kamers gevuld met schilderkunst verzameld onder de titel Kleurkuieraar. Op ronde doeken, maar ook op gebruikte industriële verpakkingen schildert Feddema kleine, kleurrijke landschapjes. Ondanks hun bescheiden formaat zijn de schilderijen in staat de aandacht van hun toeschouwer op te eisen. Je wordt meegenomen in de fantasierijke wereld van Anne Feddema. En daar valt natuurlijk genoeg van te vinden, maar wat heeft de kunstenaar er zelf over te zeggen? Om daar achter te komen stelde ik hem een paar vragen.
Hoe zou jij zelf omschrijven wat in Villa Mondriaan hangt?
Anne Feddema noemt het de “weerslag van een bijna veertigjarig kunstenaarschap”. Als kunstenaar bleef Feddema in de afgelopen jaren namelijk onderzoeken en experimenteren. Zijn kunst heeft zich ontwikkeld doordat hij telkens opnieuw “ballast moest lozen” als resultaat van zijn experimenten. Ook alles wat hij in zijn jaren als kunstenaar heeft geleerd, gebruikt hij: “Die rugzak met alle spulletjes die ik heb verzameld, die strooi ik nu rond”.
Toch geeft hij toe dat hij kleur nooit loslaat. Hij noemt het zijn “basistalent” en dat is goed te zien in het werk dat in de Villa hangt. Op de kartonnen of doeken ondergronden laat hij zijn “totale fantasie” los, met hier en daar herkenbare onderdelen zoals bomen of katten. Maar nog veel vaker zijn zijn schilderijen een intense beleving van kleur, haast als gevolg van een soort obsessie.
Klopt het dat je obsessief schildert?
“Jazeker, dat zou elke schilder moeten doen natuurlijk” luidt het antwoord van Feddema. Zijn schilderdrift zorgt dat hij elke dag wel een kunstwerk maakt. “Ik hou er ook wel van om chroniqueur van het dagelijks leven te zijn” laat hij weten. Zijn schilderijen tonen de kijker de subjectieve wereld van Anne Feddema, die hij dus dagelijks vastlegt. Wie oplet ontdekt ook de manier waarop hij de nodige inspiratie opdoet: regelmatig fietst of wandelt er een mannetje door het schilderij heen en soms is hij zelfs al schilderend vastgelegd. De omgeving is een belangrijke factor laat Feddema weten: “Als ik ergens anders ben, dan verandert op één of andere manier het werk ook wel weer”.
Wat hoop je dat mensen in je kunst zien?
“Uiteindelijk hoop je natuurlijk dat mensen zichzelf daarin herkennen.” Anne Feddema vertelt dat hij “heel erg tevreden” zou zijn als een toeschouwer iets van de sfeer uit het schilderij meeneemt. De melancholische of lichtdromerige ervaring die erin voorkomt, draagt de kunstenaar graag over aan de kijker. Feddema noemt het dan ook “prettig” als beide partijen op “dezelfde golflengte” zitten.
Dit betekent echter niet dat zijn kunst op maar één manier te waarderen is. Zijn geschilderde, subjectieve weergave van de wereld is voor de kijker even subjectief te ervaren. “Nee, als mensen zeggen: ‘joh, prachtige kleuren!’ Dan vind ik dat al heel mooi.” Feddema vergelijkt het met een glas wijn: “iemand heeft er misschien geen verstand van, maar vindt het wel heel lekker… of vies. Dan is dat toch goed? (…) Het moet voor iedereen geschikt zijn; je kan er heel diep in duiken, maar pootje baden is ook prima!”
Klik op de afbeeldingen om ze te vergroten.
En die Piet Mondriaan, Zit hij ook een beetje in jouw kunst?
“Jawel, jazeker”, Feddema geeft aan “wel degelijk heel veel te herkennen in Mondriaan”. Hoewel zijn schilderijen niet echt lijken op Mondriaans latere, bekende abstracte werk, zijn er des te meer overeenkomsten in de manier van werken. Feddema noemt bijvoorbeeld de analyserende blik. Beiden kijken naar de wereld en halen daar onderdelen uit die zij in hun kunst versterken. Voor Mondriaan was dat de geometrie en primaire kleuren, en voor Feddema is dat de intense beleving van kleur.
Wellicht valt de analytische blik van beide kunstenaars je op als we twee schilderijen van ze naast elkaar zetten. Kijk maar:
Links: Piet Mondriaan, Bomen aan het Gein: opkomende maan, 1907-1908. Collectie Kunstmuseum Den Haag.
Rechts: Anne Feddema, Landschapschilder, 2019.
