Gebed voor den kruisweg

Jan Toorop | Gebed voor den kruisweg | Datering origineel: 1916

Han en Diana Baten: “Mijn vader en moeder hebben deze prent waarschijnlijk gekocht op een rommelmarkt. De prent is in 2017 in ons bezit gekomen, uit een erfenis van mijn moeder. De prent heeft voor ons dan ook een grote emotionele waarde. Het bijzondere aan deze prent is dat Jan Toorop er dingen in heeft getekend die bijna niet opvallen, bijvoorbeeld het zwanenpaar. En op de pilaar zijn bovenaan afbeeldingen van personen getekend.”

—

Gebed voor den kruisweg staat op de omslag van het boekje De nieuwe beweging in de schilderkunst (1917) van kunstenaar Theo van Doesburg. Hiermee erkende Van Doesburg het belang van het meer geometrische werk van Toorop voor de ontwikkeling van de moderne kunst. Wat hem waarschijnlijk aansprak, zijn de min of meer geabstraheerde figuren. Van Doesburg experimenteerde rond die tijd zelf ook met abstractie en richtte in hetzelfde jaar dat het boekje uitkwam De Stijl op, onder andere in samenwerking met Piet Mondriaan.

In tegenstelling tot zijn vroeg-symbolistische periode beeldt Toorop na 1905 vrijwel alleen de reine vrouw af. Doorgaans gebruikt hij dan als type de non; haar hoofd is bedekt en haar handen zijn gevouwen. Meestal heeft zij ook de ogen gesloten, om aan te geven dat zij één is met het hogere. Dit geldt naast Gebed voor den kruisweg ook voor Alleen Christus kan ons redden, De Harpspeelsters en Litani Kruisdagen.