Overgave

Jan Toorop | Overgave | Datering origineel: 1927

Louis van Tongeren: “Mijn herinnering aan afbeeldingen van Jan Toorop gaat terug tot mijn eerste herinneringen als kind, toen de naam Jan Toorop mij nog niets zei, evenmin als het begrip kunst. Ik weet niet beter dan dat er twee lijsten met een afbeelding van hem bij ons thuis aan de muur hingen. De ene was van een klein formaat; het was een licht gekleurde prent van Maria met kind in een donker houten lijstje. Volgens mij hing deze op het kleinste slaapkamertje in ons huis, waar ik als klein kind sliep tot ik op mijn twaalfde het huis uitging naar het seminarie. Toen ik later voor een weekend of een vakantie naar huis kwam, sliep ik meestal op een andere slaapkamer waar de prent Overgave hing. Zonder ze ooit heel nauwkeurig of indringend te hebben bestudeerd, zijn beide prenten me in de loop van de tijd heel vertrouwd en dierbaar geworden als vast onderdeel van de omgeving waarin ik lange tijd verkeerde. Toen mijn moeder ons ouderlijk huis vanwege dementie moest verlaten en het huis verkocht werd, heb ik de prent Overgave meegenomen. Dat zal inmiddels zo’n 25 jaar geleden zijn. Sindsdien hangt de prent bij mij in huis.

De afbeelding Overgave heeft me altijd heel erg aangesproken door haar ingetogenheid en eenvoud. De werken van Jan Toorop in de stijl van Art Nouveau en Jugendstil heb ik altijd zeer gewaardeerd, vanwege de eenvoudige maar sprekende stilering. Het zou mij niet verbazen dat mijn ouders en vooral mijn vader indertijd, waarschijnlijk in de naoorlogse jaren, gegrepen zijn door het werk van Jan Toorop, omdat hij een katholiek geworden kunstenaar was die diverse religieuze voorstellingen maakte, zoals ook deze. Ook mijn ouders waren zeer overtuigd katholiek en diep gelovig. De afbeelding heeft voor mij een drievoudige betekenis. Ze representeert door de kunstenaar, de stijl en de ontstaansperiode een fase in de recente kerkgeschiedenis die mijn belangstelling heeft en die ik ook vakmatig bestudeerd heb. Ze verwijst naar mijn eigen familiegeschiedenis en vooral naar het ouderlijk huis. En in haar eenvoud straalt de vrouw in gebedshouding een oprechtheid en overgave uit die me nog steeds kan inspireren en stil maken.”