De Harpspeelsters

Jan Toorop | De Harpspeelsters | Datering origineel: september 1921

Anoniem: “Eind jaren zestig kwam ik als jongen via de philatelie in aanraking met het werk van Jan Toorop. Op een ruilbeursje kwam ik in het bezit  van de zogenaamde Toorop-zegels. Ik vond het merkwaardig dat deze zegels als enige Nederlandse zegels naar de ontwerper genoemd waren en niet naar het motief van de zegel. Het moet dus in zijn tijd iets bijzonders geweest zijn, concludeerde ik. Daar kwam ik later achter toen ik via rommelmarktjes met de prentjes kennismaakte. Van de meeste prentjes weet ik nog wel hoe ik eraan kom. Door toeval, geschenkjes van bekenden, rommelmarktjes en kringlopen is de verzameling uitgegroeid tot een tiental prentjes. Eerst hingen ze in de kamer, totdat ik op een zaterdag thuiskwam met een prent van Toorop met daarop een booskijkende man: Dante in helsferen. “Te somber en te donker”, was de reactie van mijn vrouw. “Het lijkt je vader wel die de belastingformulieren aan het invullen is”. Daarnaast is onze dochter (4) er bang voor. Dus, de verzameling verhuisde naar zolder.

Het onderhavige prentje De Harpspeelsters kocht ik op de Schilderswijkmarkt in Den Haag, die had destijds nog een grote afdeling met tweedehandsgoederen. Daar liep ik destijds, in de jaren zeventig, altijd even overheen als ik mijn vrouw ophaalde, die daar op school stond. Ik vond het direct een prachtige prent vol met symboliek en alles is mooi weergegeven in sierlijke lijnen. Ik ben er nooit achter gekomen of de arm ervoor de beschermende arm van de man is of de afwijzende arm van de vrouw.

Zoals ik al zei, is alles naar de hooizolder verhuisd waar ik nog dagelijks een kijkje ga nemen en dan denk ik: “je hebt geen kunst, kitsch of prullaria verzameld, maar vooral je eigen herinneringen”.”

—

In tegenstelling tot zijn vroeg-symbolistische periode beeldt Toorop na 1905 vrijwel alleen de reine vrouw af. Doorgaans gebruikt hij dan als type de non; haar hoofd is bedekt en haar handen zijn gevouwen. Meestal heeft zij ook de ogen gesloten, om aan te geven dat zij één is met het hogere. Dit geldt naast De Harpspeelsters ook voor Litani Kruisdagen, Gebed voor den kruisweg en Alleen Christus kan ons redden.